Phẫu thuật FESS là gì?

Phẫu thuật FESS viết tắt của Functional Endoscopic Sinus Surgery, dịch ra tiếng Việt là Phẫu thuật nội soi mũi xoang.

Đây là phẫu thuật xoang qua đường mũi sử dụng dưới sự trợ giúp của ống nội soi. Mục tiêu của phẫu thuật nội soi mũi xoang là phục hồi sự thông khí và dẫn lưu của phức hợp lỗ thông mũi xoang, giúp cho niêm mạc trong các xoang tự hồi phục về cấu trúc và chức năng.

CHỈ ĐỊNH PHẪU THUẬT NỘI SOI MŨI XOANG (FESS) KHI NÀO?

  • Viêm đa xoang mãn tính, điều trị nội khoa thất bại: Viêm đa xoang mãn tính là quá trình viêm mãn tính của niêm mạc lót trong lòng các xoang, gặp điều kiện thuận lợi như thời tiết lạnh hoặc sức đề kháng yếu, bị nhiễm virus, vi khuẩn, bệnh lại tái phát thành cấp tính. Khi bị viêm cấp tính, các triệu chứng thường ồ ạt còn viêm mãn tính các triệu chứng thường âm thầm, dai dẳng hơn.
Xoang bình thường và viêm xoang
Xoang bình thường và viêm xoang
  • Polyp mũi là một u có cuống mềm, không đau, không phải là ung thư phát triển trên niêm mạc mũi hoặc xoang. Chúng được gây ra bởi tình trạng trạng viêm mạn tính do bệnh hen suyễn, nhiễm trùng, dị ứng, nhạy cảm với thuốc hoặc các rối loạn miễn dịch nhất định theo định kỳ.
  • Polyp mũi nhỏ có thể không gây ra triệu chứng. Tuy nhiên, polyp mũi lớn hơn có thể gây khó thở, không ngửi được mùi, và gây nhiễm trùng thường xuyên
Polyp mũi xoang
Polyp mũi xoang
  • Vẹo vách ngăn mũi được chỉ định phẫu thuật khi vẹo vách ngăn mũi gây chèn ép các cuốn mũi gây viêm mũi xoang cùng bên
Vẹo vách ngăn mũi
Vẹo vách ngăn mũi

 

PHẪU THUẬT ĐƯỢC THỰC HIỆN NHƯ THẾ NÀO?

Phẫu thuật thường được thực hiện khi bệnh nhân ngủ dưới gây mê toàn thân nhưng trong một số trường hợp cũng có thể được thực hiện chỉ bằng gây tê mũi (gây tê cục bộ). Tất cả các phẫu thuật đều được thực hiện bên trong mũi.

Bác sĩ phẫu thuật sử dụng một ống nội soi nhỏ đưa vào mũi để có thể nhìn thấy các hình ảnh trên màn hình. Các xoang bị bệnh được xác định và mở rộng bằng các dụng cụ đặc biệt. Nếu có bất kỳ polyp nào bên trong mũi thì sẽ được loại bỏ. Đường dẫn lưu dịch nhầy tự nhiên được mở rộng để ngăn chặn tình trạng tắc nghẽn và niêm mạc bị bệnh sẽ được loại bỏ. Phẫu thuật mất khoảng hai giờ tùy thuộc vào mức độ bệnh cần điều trị.

Phẫu thuật chỉnh hình vách ngăn: đôi khi bác sĩ cần làm thẳng vách ngăn bên trong mũi để tiếp cận với xoang. Đây gọi là phẫu thuật chỉnh hình vách ngăn, và sẽ mất thêm một giờ để thực hiện.

Phẫu thuật chỉnh hình vách ngăn
Phẫu thuật chỉnh hình vách ngăn

Phẫu thuật mở thông xoang sàng: xoang sàng được tạo thành từ nhiều khoang nhỏ chứa không khí, giống như một tổ ong. Tương tự như các xoang khác, xoang sàng có niêm mạc tiết ra dịch nhầy. Trong một số trường hợp, đường dẫn dịch nhầy bị tắc nghẽn. Bác sĩ có thể mở thông các vách xương mỏng ngăn các khoang chứa không khí giúp tạo ra một đường dẫn để dịch nhầy thoát ra dễ dàng hơn.

Phẫu thuật mở thông xoang sàng
Phẫu thuật mở thông xoang sàng

SAU PHẪU THUẬT FESS

  • Băng và nẹp: bác sĩ có thể đặt một miếng xốp ở mỗi bên mũi bệnh nhân để cầm máu. Các miếng xốp này được gọi là “băng” sẽ giúp bịt kín mũi bệnh nhân để bệnh nhân phải thở bằng miệng. Miếng xốp này sẽ được lấy ra trước khi bệnh nhân xuất viện. Điều này có thể làm cho bệnh nhân cảm thấy hơi khó chịu và chảy một ít máu nhưng thường sẽ nhanh chóng ổn định trở lại.
  • Bệnh nhân có đau không? Thông thường bệnh nhân cảm thấy hơi nghẹt mũi và khó chịu trong vài tuần sau phẫu thuật. Bệnh nhân cũng có thể thấy nước mũi lẫn máu trong hai tuần đầu tiên – điều này là bình thường.
  • Bệnh nhân có cần phải nằm viện không? Bệnh nhân nên nằm viện trong một ngày hoặc qua đêm và cần nghỉ ngơi tại nhà hai tuần sau đó.
  • Bệnh nhân có cần phải tái khám không? Bác sĩ thường sẽ khám lại bệnh nhân tại phòng khám ngoại trú trong hai đến bốn tuần sau phẫu thuật để đánh giá hiệu quả của phẫu thuật.

SAU XUẤT VIỆN

  • Xì mũi nhẹ nhàng trong tuần đầu tiên hoặc mũi có thể bắt đầu chảy máu.
  • Bệnh nhân có thể được chỉ định dùng thuốc nhỏ mũi, xịt mũi hoặc bơm rửa để giúp thông mũi.
  • Khi muốn hắt hơi, nên hắt hơi bằng miệng để bảo vệ mũi.
  • Bệnh nhân có thể thấy nước mũi lẫn máu trong hai tuần đầu hoặc lâu hơn, điều này là bình thường.
  • Bệnh nhân sẽ bị nghẹt mũi cả hai bên như khi bị cảm nặng trong 10 đến 14 ngày sau phẫu thuật và nếu cảm thấy khô miệng, thường xuyên uống vài ngụm nước có thể giúp cải thiện tình trạng này.
  • Cố gắng tránh xa những nơi có bụi hoặc khói thuốc.
  • Không nên chơi thể thao trong khoảng một tháng sau phẫu thuật.
  • Tránh tất cả các hoạt động nâng nhấc vừa và nặng trong khoảng mười ngày sau phẫu thuật.

PHẪU THUẬT FESS NÀY CÓ NGUY CƠ HOẶC BIẾN CHỨNG NÀO KHÔNG?

Có một số nguy cơ mà bệnh nhân phải hiểu rõ trước khi đồng ý phẫu thuật. Các biến chứng tiềm ẩn rất hiếm xảy ra. Bệnh nhân nên thảo luận với bác sĩ phẫu thuật về khả năng xảy ra các biến chứng trong phẫu thuật của mình.

  • Việc hỉ ra một vài đốm máu là bình thường nhưng tình trạng chảy máu mũi nghiêm trọng cũng có thể xảy ra trong vòng 12 ngày sau phẫu thuật. Nguy cơ này chỉ xảy ra ở 1/100 bệnh nhân.
  • Khoảng 1/100 bệnh nhân có thể bị nhiễm khuẩn xoang và cần điều trị bằng kháng sinh.
  • Các xoang rất gần với thành ổ mắt. Tình trạng chảy máu quanh mắt đôi khi là nguyên nhân gây tổn thương mắt. Việc phẫu thuật lại để cầm máu rất hiếm gặp. Nguy cơ xảy ra tình trạng này là rất thấp với khoảng 1/1000 trường hợp.
  • Tổn thương tuyến lệ và rách mắt đôi khi có thể xảy ra và có thể tiến triển thêm.
  • Các cơ vận động mắt đôi khi có thể bị tổn thương nhưng rất hiếm gặp. Nếu bệnh nhân bị tình trạng nhìn một thành hai hình thì có thể cần gặp bác sĩ nhãn khoa.
  • Các xoang rất gần với xương mỏng ở đáy não. Tất cả các phẫu thuật mũi xoang đều có ít nguy cơ gây rò rỉ dịch từ khoang quanh não. Nếu biến chứng hiếm gặp này xảy ra, bệnh nhân sẽ phải nằm viện cho đến khi ngưng rò rỉ. Đôi khi cần phẫu thuật lại để ngăn chặn tình trạng rò rỉ này.
  • Tình trạng giảm khứu giác có thể xảy ra sau khi phẫu thuật mũi xoang, tuy nhiên khứu giác có thể cải thiện theo thời gian.
  • Vị giác có thể thay đổi nhưng hiếm gặp.
error: Content is protected !!